Vanaf 2023 mogen supermarkten geen tabak meer verkopen. Daarna wordt de verkoop verder afgebouwd totdat het alleen nog is toegestaan in gespecialiseerde tabakswinkels. De nieuwe wetgeving is een uitwerking van het Nationaal Preventieakkoord uit 2018, waarin staat dat de overheid het aantal verkooppunten van tabak gaat verminderen. Om te bekijken wat de gevolgen gaan zijn van de nieuwe wet start de Universiteit Maastricht in samenwerking met verschillende gezondheidswetenschappers, economen en onderzoeksjournalisten een vierjarig onderzoek. 

Universiteit Maastricht doet het onderzoek samen met Onderzoeksinstituut IVO, SEO Economisch Onderzoek en The Investigative Desk.  Men kijkt naar de effecten van de wetgeving op het aantal verkooppunten van tabak, het percentage rokers, de vatbaarheid voor roken onder niet-rokende jongeren en de effecten op impulsaankopen van tabak onder rokende volwassenen. Daarnaast analyseren de onderzoekers hoe deze effecten verschillen voor personen die in kwetsbare versus niet-kwetsbare buurten wonen. 

Vragenlijsten

Om informatie te verzamelen maken de onderzoekers deels gebruik van bestaande data, zoals gegevens over winkellocaties en de cijfers over hoeveel er door de tijd heen wordt gerookt. Daarnaast vult een groep van 250 niet-rokende jongeren tijdens het onderzoek jaarlijks vragenlijsten in. Het onderzoek volgt ook een groep van 1200 rokende volwassenen, waarvan de helft uit kwetsbare wijken komt en de andere helft uit niet-kwetsbare wijken. Kantar Public verzamelt deze data. Het cijfermatige onderzoek wordt aangevuld met interviews en discussiesessies met niet-rokende jongeren en rokende volwassenen.

Het project krijgt steun van KWF Kankerbestrijding. Projectleider prof. dr. Gera Nagelhout van de Universiteit Maastricht is er erg blij mee. “Door samen te werken met gezondheidswetenschappers, economen en onderzoeksjournalisten kunnen we een heel compleet beeld geven van de gevolgen van het beleid.”