RTV Maastricht

Oud-burgemeester Leers redt kunst uit container

Een tegeltableau van zo'n negen vierkante meter, gemaakt door de bekende Meerssense kunstenaar Charles Eyck, was bijna op het stort beland. Oud-burgemeester Gerd Leers merkte de tegels echter op.

"Hier lagen ze, opgestapeld in een hoek. En die werklui waren bezig om dat allemaal in een container te gooien, dat is waar ik ze voor het eerst zag", vertelt Leers, wijzend naar een verlaten hoek in de JEMA Fabriek in Maastricht.

De oude fabriek, waar aardewerk werd gemaakt, sloot in 1984 haar deuren vanwege achterstallig onderhoud door de gemeente. Sindsdien raakte het pand ernstig in verval. Totdat de echtgenote van Jef Roberts, keramist en de laatste gebruiker van het pand, vorig jaar een beroep deed op de ex-burgemeester van Maastricht. In het pand stonden namelijk nog alle spullen zoals ze waren achtergelaten en ze vreesde dat het industriële erfgoed verloren zou gaan. Daarop ging Leers in bemiddeling bij de verkoop van de naast elkaar gelegen Ceylon fabriek en JEMA fabriek, waar Roberts voor het laatst huisde. In opdracht van de nieuwe eigenaar ontfermde hij zich over het leegruimen van de panden op het terrein van retailpark Belvedère in Maastricht.

Tijdens het leegruimen van de panden zag Leers een aantal tegels met kleurige motieven erop, die door werklui met kruiwagens richting de vuilcontainer werden gebracht. "Ik vond het zonde om weg te gooien, ik dacht: 'voor mijn part leg ik ze op het tuinpad'. Het paste ook zo goed bij elkaar, de kleuren waren zo authentiek, ook de motieven die je erop zag. Het was zo prachtig, ik dacht dat dit niet zomaar iets kon zijn."

Daar bleek hij gelijk in te hebben. Samen met Huub Brandts, verzamelaar van Maastrichts aardewerk, zocht hij de tegels die door het gebouw verspreid lagen bij elkaar en werden de stenen genummerd. Nadat ze een deel van het werk bij elkaar hadden gepuzzeld en er een kunstkenner bij werd gehaald, bleek het te gaan om een tegeltableau van de beroemde kunstenaar Charles Eyck (1897-1983). Het werk heeft in de kantine van de Sphinxfabriek gehangen. Toen de Sphinx in 2011 werd gesloopt, besloot Jef Roberts, zo blijkt nu, om het tegeltableau veilig te stellen in de Ceylonfabriek.

Alle stenen zijn nu overgebracht naar een pop-upstore in het Entre Deux, waar het werk bij elkaar wordt gepuzzeld en gerestaureerd door de Maastrichtse kunstenaar Chrit Rousseau. Ook hij stond met zijn mond vol tanden toen Leers hem liet zien wat hij had gevonden. "Dit is onmiskenbaar Charles Eyck. Ik ken hem, en ik heb hem vroeger ook wel meegemaakt." In het kleurige mozaïek zijn onder andere een zeilbootje, de zon, de zee en een cactus te zien. Volgens kenners komen in het werk duidelijk invloeden naar voren uit de tijd dat Eyck op Curaçao verbleef in 1952.

Samen met Leers en Brandts is hij nu bezig om de laatste stukken bij elkaar te zoeken, en dat is nog best een klus. "De grote tegels, die liggen al allemaal, maar met de kleine stukjes zijn we nu kleur bij elkaar aan het leggen, tja en dan maar zoeken. Dus het is echt puzzelwerk", vertelt hij al rommelend in een grote bak met stenen brokstukjes. Het trekt in ieder geval wat bekijks. De restauratie is voor publiek te volgen.

Hoewel het tableau nagenoeg compleet is, ontbreken er dus nog stukjes. En laat een van die stukjes nu net de kroon op het werk zijn. "We zijn dus nog op zoek naar de handtekening van Eyck. Hij ondertekende altijd zijn werken. Dat zit helaas nog in al die kleine stukjes, want dat zit precies in die onderrand. En die is bij het afhakken in de Sphinxfabriek voor een deel verdwenen. We hopen dat we die nog vinden."

Artikel L1/1limburg