Vandaag is het de dag waarop Indonesië 77 jaar vrijheid van de koloniale onderdrukking viert. Een beladen dag waardoor bij veel Nederlandse Indonesiërs nog veel pijn naar boven komt. Sven en Juliette maakten over die pijn, maar vooral het zwijgen daarover, een documentaire. 'Indisch Zwijgen' beleefde gisteren in Maastricht de Limburgse première.

Pijn

Officieel kende Nederland pas op 29 november 1947 de onafhankelijkheid toe aan Indonesië. Zo'n twee jaar nadat het land dit zelf deed, op 17 augustus in 1945. Dit doet veel Indonesische Nederlanders dan ook pijn. Velen zit het feit dat de Nederlandse regering 17 augustus 1945 nog steeds niet erkent als de dag waarop Indonesië onafhankelijk werd, dwars. Evenals het feit dat op 15 augustus de Nederlands Indische en Nederlandse slachtoffers worden herdacht in de onafhankelijkheidstrijd. Het leed aan Indonesische zijde, van de oorspronkelijke bevolking, blijft hier vaak onderbelicht. Indonesiërs werden vaak uitgesloten van onderwijs, mochten niet eens Nederlands spreken en werden bestempeld als 'inlanders'. De laagste sociale klasse van de maatschappij.

Indisch Zwijgen

In 'Indisch Zwijgen" gaan drie Indische kunstenaars van de derde generatie op onderzoek naar hun verzwegen Indische verleden. Vanuit hun ontdekkingen maken ze vervolgens een nieuw kunstwerk, wat de Indische identiteit anno 2022 uitdraagt. Een van de hoofdpersonages, Juliëtte, komt bijvoorbeeld via gesprekken met haar vader meer te weten over haar opa die in een interneringskamp terechtkwam. Gaandeweg kwam ze erachter dat haar vader door het zwijgen van zijn moeder ook niet heel veel meer wist over de familiegeschiedenis. Toch wakkerde haar gedrevenheid nog meer nieuwsgierigheid aan: "Hierdoor kwam ik erachter dat het zwijgen eigenlijk ervoor heeft gezorgd dat ik er juist naar opzoek ben gegaan", aldus Juliette. Daar voegt Sven nog aan toe: "We tonen het het zwijgen in families aan en hoe dit te doorbreken valt. Na afloop van de film openen we ook de discussie met het publiek over wat er op maatschappelijk vlak verzwegen is", aldus de filmmaker.

Lokaal bewustzijn

Door op verschillende plekken de film te tonen en het gesprek aan te gaan worden de pijnpunten benoemd om zo ook op lokaal niveau meer bewustwording en erkenning te creëren. Daarnaast is de lokale Indische gemeenschap uitgenodigd om telkens bij de voorstellingen aanwezig te zijn. 

Verschil Indisch en Indonesisch

Indisch en Indonesisch is niet hetzelfde. Indisch, vaak ook indo genoemd, staat voor Indo-Europeaan. Nazaten van Europeanen, met een gedeeltelijk Aziatische achtergrond, die in de 'Indus', later de Indonesische archipel woonden. Een Indo is officieel een nazaat van de Indo-Europese of Euro-Aziatische (meng)volkeren, zijnde nazaten van een Europese (stam)vader en een (Zuidoost-)Aziatische voormoeder. In Nederland wordt met ‘Indo’ hoofdzakelijk gedoeld op de groep etnische Nederlanders, met een gedeeltelijk Aziatische achtergrond én een familiegeschiedenis in het voormalige Nederlands-Indië.

Andere plekken

De documentaire is in het najaar nog op verschillende plekken in Limburg, onder andere in samenwerking met het Limburgs Museum en de rest van Nederland nog te zien.